2e druk - Zelfsturend leren: hoe leer je dat je leerlingen? Wat kun jij als leerkracht doen? Zelfsturend leren: hoe leer je dat je leerlingen? Wat kun jij als leerkracht doen? Over deze vragen is het lectoraat Vernieuwingsonderwijs in 2014 een samenwerking aangegaan met onderwijsprofessionals van acht daltonscholen, een freinetschool en het Welten-Instituut van de Open Universiteit. Vanuit deze samenwerking is het project iSelf ontstaan. Onderdeel van dit project is de professionaliseringsaanpak iSelf. Deze aanpak is ontwikkeld op basis van wat uit wetenschappelijk onderzoek bekend is over hoe je zelfsturend leren effectief moet bevorderen. iSelf leert leerkrachten om te gaan met kennis over zelfsturend leren. Er worden leerstrategieën aangereikt om te oefenen en om zelfsturend leren in de eigen lessen te kunnen integreren. De pijlers van iSelf zijn: (1) expliciete instructie van zelfsturend leren, (2) integratie van de instructie van zelfsturend leren met de lesstof en (3) aansluiten op het individu. Toepassen van iSelf op de eigen school betekent dat je van en met elkaar leert. Deze insteek houdt in dat collega’s elkaar coachen en ondersteunen bij het toepassen van de pijlers die in dit handboek worden beschreven. Allereerst wordt ingegaan op de didactiek van iSelf en hoe deze concreet invulling krijgt in de lesvoorbereiding en –uitvoering. Vervolgens wordt beschreven hoe collega’s elkaar kunnen begeleiden in het bevorderen van zelfsturend leren aan de hand van iSelf. Het is de bedoeling dat lerarenteams samen leren omgaan met kennis over zelfsturend leren en leraren inzichten zelf toepassen in de les. Auteurs van deze publicatie zijn: Patrick Sins, Alieke van Dijk, Jory Tolkamp, René Berends, Emmy Vrieling, Conny Senders, Ineke Vermeulen, Anjo Mooren, Judith Smetsers, Margreet de Boer, Hanneke Kroes, Willem Snel, Michelle Tiecken, Ellen van Drunen, Martineke van Heusden, Elke Melody, Marja Bus-sink, Alja de Lange, Hans Schemkes, Annelies Lubbers en Monique Hessels.

Deze weekkalender is een bijproduct van de iSelf handleiding en mede samengesteld door pabostudenten aan de Thomas More Hogeschool te Rotterdam. Uit de iSelf aanpak hebben wij fragmenten geselecteerd om deze vervolgens om te zetten naar praktische handvatten voor de leerkracht. Daarmee is de weekkalender een hulpmiddel om zelfsturend leren op een klassikale en gestructureerde manier te bevorderen, met het doel om leerlingen te leren hoe zij het leerproces zelf kunnen aan- en bijsturen. Het doel is om jou als leerkracht te helpen stapsgewijs te werken aan het bevorderen van het zelfsturend leren van de leerlingen. In de 40 weken komen er instructies van verschillende strategieën voorbij en wordt er gewezen op het belang van het delen van kennis en ervaringen met collega’s. Zo streven we gezamenlijk naar leerlingen die hun leerproces leren aan- en bijsturen.

Een school, zeker een jenaplanschool, behoort een democratische gemeenschap van lerenden te zijn. Het moet voor iedereen, binnen en buiten de school, duidelijk zijn: hier wordt geleerd! Hier groeien mensen, aan elkaar, aan dingen en gebeurtenissen, aan leerstof. Hier kunnen ze in principe meer mens worden.” Die mooie opdracht formuleert Kees Both vroeg in zijn Jenaplan 21, het meest omvattende werk dat hij schreef over het onderwijsconcept dat Peter Petersen ontwikkelde vanaf 1923 in het Duitse Jena en dat in Nederland verder gebracht werd vanaf de jaren '50. Met dit boek biedt Kees Both een kader voor schoolontwikkeling. Zijn blik de 21e eeuw in biedt nog altijd heel veel aanknopingspunten om Jenaplan op jouw school gedegen vorm te geven. Om nieuwe ontwikkelingen op waarde te schatten, zul je als school een uitgewerkte, samenhangende visie moeten hebben op de doelen en bedoeling van je onderwijs. Dat is de stevige, maar ook emanciperende opdracht aan schoolleiders en dat is waar dit boek een vriend voor wil zijn. Het vak van schoolleider kan eenzaam zijn – je team en je collega’s in de regio zijn ongetwijfeld behulpzaam, maar wanneer die er niet zijn, is er de stem van Kees die door de pagina’s heen tot je blijft spreken. Dit boek is nu digitaal heruitgegeven en hier gratis te downloaden als ePub, ter nagedachtenis aan Kees Both (1942-2021). Met een voorwoord van NJPV-directeur Edwin Solen en een nieuwe inleiding door Mensenkinderenhoofdredacteur Geert Bors. Voor wie geen e-reader heeft is Jenaplan 21 hier ook als pdf te lezen. Download gratis $(function() { $($('.btn.btn-primary')[1]).remove(); $('#productAdd').remove() });